Tekstil gibi tüketicileri doğrudan ilgilendiren bir sanayi dalında, tüketicilerin de çevre ve ekolojiyi koruma konusunda bilinçlendirilmeleri; çevreye ve sağlığa zarar vermediği belirtilen etiketlerin tekstil ürünlerine ilave edilmesi oldukça önemli bir konudur.
Bağımsız test firmaları ürünlerin sağlığa zarar veren maddelere karşı belirlenen kriterlere uygun olup olmadığını incelemektedir. Ürün üzerinde bulanan tüm malzemelerin kanserojen madde içermeyecek, cilt sağlığına bir tehlike oluşturmayacak olması gerekmektedir.
Oeko-tex standart 100 kriterleri uyarınca test edilmiş ürünler, tüketiciye sağlığa zararlı olmayan ürün güvenliği sunmaktadır.
OEKO-TEX Standart 100 Nedir?
Tekstil ürünleri üretiminin her kademesinde, hammadde, ara ürün ve aksesuar için dünya çapında standartlaştırılmış, bağımsız bir test ve sertifikasyon sistemidir.
OEKO-TEX Standart 100, eko-tex 100 ya da öko-tex 100 standardı olarak da adlandırılmaktadır. OEKO-TEX Standard 100 tekstil sektörü ve bu işletmelere ürün temin eden tedarikçiler için, çevre kirliliği ve ekolojik dengenin korunması için geliştirilmiş bir standarttır.
Oeko-tex standart 100, insan ekolojisi açısından zararlı maddelerin analizlerini içermektedir. Standartta belirtilen şartları yerine getiren bir tekstil ürününde, “Confindence in textiles passed for harmful substances according to Eko-tex standart 100” (Tekstillerde Güven Oeko-tex 100 Standardına göre zararlı madde içermez) yazan etiket bulunmaktadır. Oeko-Tex etiketi uluslararası güvenilirliği ifade eden bir ekolojik kalite markasıdır.
Standart 100 etiketi ile piyasada satışa sunulan ürünler, zararlı maddelere karşı test edilmiş nihai ürünlerdir.
OEKO-TEX, tüketicilerin ve şirketlerin gelecek nesiller için gezegenimizi koruyan sorumlu kararlar almasını sağlar.
Tekstil ürününün deriyle teması ne kadar yoğunsa o kadar katı insan ekolojik gereklilikleri karşılanmalıdır.
OEKO-TEX standart 100 zararlı madde testleri, tekstil ürünlerinin ve materyallerin kullanım amacına göre belirlenir. Bu sebeple 4 ürün sınıfı bulunmaktadır.
Ürün sınıfı I: Bebekler ve üç yaşa kadar olan çocuklara yönelik tekstil ürünleri ve materyaller: İç çamaşırı, tulum, çarşaf, nevresim vb.
Ürün sınıfı II:
Yüzeylerinin büyük bölümü deriyle
doğrudan temas eden tekstil ürünleri
ve materyaller: İç çamaşırı, çarşaf, havlu, gömlek, bluz, çorap vb.
Ürün sınıfı III: Deriyle temas etmeyen veya yalnızca yüzeylerinin küçük bir bölümü deriyle temas eden tekstil ürünleri ve materyaller: Ceket, manto, outdoor malzemeleri vb.
Ürün sınıfı IV:
Dekorasyon amaçlı döşeme malzemeleri: Masa örtüsü, perde, mobilya kumaşı vb.
STANDARD 100 sertifikasının verilmesinden sonra ürünün uygunluğu nasıl garanti ediliyor?
Bir yandan sertifika sahibi ürünün uygunluğunu sağlar. Bu, şirketin dahili kalite kontrolleri yoluyla günlük olarak gerçekleşir. Diğer yandan ise Hohenstein OEKO-TEX test enstitüsü olarak her yıl verilen tüm sertifikaların en az %25'ini kapsayan kontrol testleri gerçekleştirir. Bunun için güncel sertifikasyon işlemlerine ait numune sunumları aracılığıyla ön aşamalardan ürünler test edilir. Buna ek olarak rastgele kontrol yöntemiyle OEKO-TEX sertifikalı ürünler satın alınır ve laboratuvarda yeniden test edilir. Ayrıca bağımsız, OEKO-TEX tarafından görevlendirilmiş denetçiler, işletmelerdeki kalite güvencesini yerinde kontrol etmek için habersiz işletme ziyaretleri gerçekleştirir.
OekoTex 100’e ilave olarak Oeko-Tex Standard 1000’e göre de sertifikalandırılmaktadır. Oeko-Tex Standard 1000, çevre dostu üretim için bir akreditasyon sistemi sağlamakta, bağımsız organlar ve sürekli gelişen test yöntemleri ile yapılmaktadır. Bu etiket ile üretim yerleri etiketlendirilmektedir. Yasaklı kimyasal maddelerin ve teknolojilerin olmadığı sınır değerler içeren ve çevre yönetim sistemlerinin çalıştığı bir bütünü içermektedir. Bu test standardı üretim çerçevesinde çevre koruma hususlarını da dikkate almakta ve ilave olarak işletmede çocuk işçilerin çalışmadığını da garanti etmektedir.
Sonuç olarak tesktil üretiminde toksik kimyasalların kullanılmaması;
Üretim esnasında çalışanların sağlığını,
Tüketicilerin sağlığını,
Hava, su ve toprağa verilen atıklara maruz kalan canlıların sağlığını koruyacaktır.
REFERANS
Şenocak, B., Mohan Bursalı, Y., İşletmelerde Çevresel Sürdürülebilirlik Bilinci ve Yeşil İşletmecilik Uygulamaları ile İşletme Başarısı Arasındaki İlişki, Makale, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta, 2018
Özdoğan, E., Korkmaz, A., Seventekin, N., Eko-Teks ve AB Çevre Etiketi, Ege Üniversitesi, İzmir, 2007
Gündüz Balpetek, F., Gülümser, T., Tekstil ve Konfeksiyon Sektöründe Ekolojik Etiketler, Derleme, Ege Üniversitesi, İzmir, 2014